Nieuwe douanewet nog geen digitale voorloper

De nieuwe douanewet beoogt de douaneprocessen binnen de Europese Unie te digitaliseren. Dit past binnen de digitaliseringstendens die wij waarnemen binnen het belastinggebied als geheel en in de rechtspraak. Nederland doet het niet slecht maar andere landen hebben meer problemen. Dat leidt tot knelpunten. Maar gelukkig hebben we wel de tabakshond.

Sinds 1 mei van dit jaar is het Douanewetboek van de Unie, ook wel DWU, van kracht. Dit betekent dat het oude en vertrouwde communautaire douanewetboek (CDW) niet langer van toepassing is. Het streven van de nieuwe douanewet is om zoveel mogelijk gestandaardiseerd en digitaal te werken. Dit versnelt de processen en procedures, voor Nederland en de hele Europese Unie. Dat dit nog niet het geval is, is inmiddels wel duidelijk. Nederland is al vrij ver met de digitalisering van haar douaneprocessen – zowel bij de overheid als in het bedrijfsleven. Helaas geldt dit niet voor alle landen. Dit betekent dat sommige belastingplichtigen te maken krijgen met tegenstrijdige systemen. Daar waar Nederland bijvoorbeeld haar processen op een bepaald gebied al gedigitaliseerd heeft en afscheid heeft genomen van haar papieren bescheiden, is dit voor andere landen nog lang niet het geval. In de praktijk betekent dit dat in andere Europese landen nog steeds om papieren bescheiden wordt verzocht die er inmiddels niet meer zijn.

Niet alleen het DWU is nieuw. Op Prinsjesdag werd bekend dat er in 2017 een aantal wijzigingen zal worden doorgevoerd in de Wet op de accijns. Naast enkele tariefswijzigingen kan de Douane vanaf 2017 bij een onderzoek gebruikmaken van apparatuur en dieren. Het gaat dan om scanapparatuur en tabakshonden. Deze regeling is voorgesteld om de controlebevoegdheden van de Douane uit de Wet op de accijns gelijk te trekken met de bevoegdheden die uit de Algemene douanewet (Adw) voortvloeien. Tot op heden is het nog zo dat u toestemming moet geven wanneer er bij een accijnscontrole gebruik wordt gemaakt van een tabakshond. Met de voorgestelde wetswijziging is dit niet meer het geval en kan de Douane de tabakshond inzetten als controlemiddel.

Een goede ontwikkeling op juridisch gebied is de constatering dat steeds eerder in procedures prejudiciële vragen gesteld worden aan het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU). Niet alleen de handen van de Douane, maar ook die van de rechter zijn vaak gebonden aan verordeningen. Sommige verordeningen leiden ertoe dat niet alleen de belanghebbende, maar ook de inspecteur en de rechter van mening zijn dat de uitwerking die een verordening op de praktijk heeft, niet zo bedoeld kan zijn. Al in eerste aanleg wordt dan door de rechter een prejudiciële vraag gesteld aan het HvJ EU over deze verordening: is deze wel geldig? Een goede ontwikkeling. Alleen op deze manier kunnen we meer duidelijkheid krijgen over onduidelijke verordeningen of verordeningen met een onredelijk gevolg voor de praktijk.

Voor alle problemen met de Douane geldt dat het van belang is om in gesprek te blijven, zo leert de ervaring. Dat kan onnodige procedures voorkomen. In sommige gevallen is procederen toch noodzakelijk. Wij ervaren dat cliënten soms schromen zelf de communicatie met de Douane op te starten. Onbekend maakt onbemind. Dat geldt niet voor Jaegers & Soons. Wij staan u dan ook graag bij.