Inzage in dossier fiscus aanzienlijk verruimd

Wees alert dat in de bezwaar- en beroepsfase een volledig dossier door de fiscus ter inzage wordt gelegd of wordt verstrekt. Het gaat er namelijk niet om wat de behandelend ambtenaar voor stukken nog in zijn bezit heeft, maar om de vraag welke informatie de fiscus ter beschikking heeft gestaan. De Hoge Raad heeft dit jaar de invulling daarvan flink verruimd. 

De inspecteur moet als uitgangspunt alle stukken die hem ter beschikking staan en een rol hebben gespeeld bij zijn besluitvorming aan de belanghebbende en aan de rechter overleggen. En in de bezwaarfase daaraan voorafgaand ter inzage leggen. Deze verplichting staat los van de vraag of de belanghebbende daarbij gebaat is of dat de belanghebbende is geschaad in zijn belangen indien de stukken niet worden ingebracht. De Hoge Raad heeft in 2018 de reikwijdte van het begrip ‘op de zaak betrekking hebbende stukken’ aanzienlijk verruimd. Dit komt de rechtsbescherming van belastingplichtigen ten goede en draagt bij aan een eerlijk proces. Het kan in ieder geval helpen voorkomen dat ‘ontlastend materiaal’ buiten het dossier blijft.

– Tot de op de zaak betrekking hebbende stukken behoren alle stukken die de inspecteur ter raadpleging ter beschikking staan of hebben gestaan en die van belang kunnen zijn voor de beslechting van de (nog) bestaande geschilpunten.
– Stukken die in de loop van de procedure door de Belastingdienst worden ontvangen, dienen onverwijld te worden verstrekt.
– Tot de op de zaak betrekking hebbende stukken behoren niet slechts de stukken die de inspecteur heeft gebruikt ter onderbouwing van zijn besluit. Daartoe behoren in beginsel ook stukken als hierboven bedoeld en die de inspecteur wel ter beschikking staan of hebben gestaan maar die hij niet heeft gebruikt ter onderbouwing van zijn besluit.
– Als een stuk passages bevat die op de zaak betrekking hebben, is dit stuk als geheel een op de zaak betrekking hebbend stuk. De verplichting om dit stuk over te leggen, ziet daardoor niet slechts op de voor de beoordeling van de zaak relevante passages.
– Informatie die ten grondslag heeft gelegen aan de modelmatige besluitvorming c.q. geautomatiseerde beslissing (informatie uit databanken) moet worden ingebracht in de procedures.
– Stukken die zien op de afstemming tussen Belastingdienst, FIOD en het Openbaar Ministerie (tripartite overleg) over een ingesteld strafbaar onderzoek tegen belastingplichtige moeten worden overhandigd.
– Een strafdossier dat is ingezien en waaruit informatie is geput voor het opleggen van aanslagen, moet in zijn geheel moet worden ingebracht.

Als de Belastingdienst verzuimt te voldoen aan de verplichting om stukken in te brengen, is het op grond van artikel 8:31 Awb aan de rechter om daaruit de gevolgtrekkingen te maken die hem geraden voorkomen. Dit kan betekenen dat opgelegde aanslagen moeten worden vernietigd. Mocht de inspecteur bij de rechter stukken inbrengen die in de bezwaarfase niet ter inzage zijn gelegd, dan kan dat betekenen dat de bezwaarfase niet conform de regels is verlopen. Dat biedt mogelijkheden voor bijvoorbeeld een terugverwijzing of een kostenvergoeding.

Mocht u vragen hebben over dit onderwerp of bijstand nodig hebben tijdens de bezwaar- of beroepsprocedure, neem dan gerust contact met ons op.